A Yidish Kind (Un niño judío)

Letra: Chana Kheytin-Vinsteyn

A Yidish Kind (Un niño judío)

Como muchas de las canciones grabadas para la Comisión Histórica Judía Central de Múnich en 1946, no se menciona al ejecutante en la grabación o en el material que la acompaña.

Canción del gueto de Siauliai, Lituania. Aparece en  Lider fun di guetos un laguern (1948, letra pág. 95, música pág. 386); en Mir zaynen do (1983, pág.72), con traducción al inglés; y en la antología Min hametsar (1987, pág. 156) con traducción al hebreo.

Escrita después de la masacre de los niños en el gueto de Siauliai. El poeta describe la vida de los numerosos niños escondidos y criados por no judíos, que arriesgaron sus vidas para salvar a los jóvenes a su cargo, hasta el fin de la guerra. Los niñitos eran alentados a olvidar sus nombres judíos y sus vidas anteriores para poder sobrevivir. La canción describe una madre que trae a su hijo a una familia que habita una pequeña aldea en Lituania, y el tormento de la separación.

Como en muchas otras canciones, contiene una alegoría a Moisés, que fue salvado por su hermana que lo depositó a las orillas del Nilo. Moisés aparece en muchas canciones no solamente por la historia de su infancia, sino porque lideró al pueblo de Israel de la esclavitud a la libertad – del mismo modo que los judíos de los guetos esperaban su redención.

In a litvish derfl vayt
In a shtibl on a zayt,
Durkh a fentster nit keyn groys
Kukn kinderlekh aroys,
Yingelekh mit flinke kep,
Meydelekh mit blonde tsep,
Un tsuzamen dort mit zey,
Kukn oygn shvartse tsvey.

Oygn shvartse ful mit kheyn,
un a nezele a kleyn,
Lipelekh tsum kushn nor,
Shtark gelokte shvartse hor.
Di mame hot im gebrakht
Ayngeviklt in der nakht,
Gekusht im shtark un geklogt,
Shtilerheyt tsu im gezogt:

Fun haynt mayn kind, vet zayn dayn ort,
Gedenkst dayn mames letste vort
Ikh bahalt dikh do derfar,
Vayl dayn lebn drot gefar,
Mit di kinder shpil zikh fayn,
Shtil, gehorkhzam, zolstu zayn,
Keyn yidish vort, keyn yidish lid,
Vayl du bist nit mer keyn yid.

Dos kind bay ir bet zikh shtark:
Kh'vil mame, nor zayn mit dir,
Mame farloz nit iber mir aleyn,
S'kind fargeyt zikh in geveyn.
Zi hot im gut gekusht a sakh,
Ober helft ir nit keyn zakh,
S'kind nor taynet: neyn un neyn,
Kh'vil nit blaybn do aleyn.

Af di hent genumen im,
Un mit veykhkayt in ir shtim
Zingt zi: yingele, du mayn,
Un zi vigt im azoy ayn.
Nokh dem veynt zi fray zikh oys
Un zi tret fun shtub aroys,
Ongefilt mit zorg un shrek,
Un zi geyt in nakht avek.

A Kelt in droysn un a vint,
Hert a kol zikh: oy, mayn kind.
Gelozt dikh af fremde hent,
Andersh hob ikh nit gekent.
Geyt a mame, mit zikh redt,
Un in droysn shreklekh kalt un shpet,
S'voyet in ponem ir der vint
Got, hob rakhmones af mayn kind!

Fremde shtub mit mentshen fil,
S'yingele iz shtum un shtil.
Redt nit, bet nit, vil keyn zakh,
Zeltn ven er tut a lakh.
Nit keyn tog un nit keyn nakht,
Nit er shloft un nit er vakht,
Vasilko a nomen fremd
Af zayn hertsl drikt un klemt.

A mames harts voglt vu arum,
Vi ir yosele oykh shtum,
Keyner veys nit, keynem art,
Un zi vart un vart un vart.
Tsu Yokheved iz zi glaykh,
Azoy vi Moyshe afn taykh
Elnt, eynzam afn vint,
Iz farlozt ir eyntsik kind.