
آرشيو عکس يد و شم, 7317/7362


آرشيو عکس يد و شم, 35B01


کلکسیون اشیاء- موزه ید و شم. اهدایی از شیمعون سربرنیک از شهر نس تصیونا، یکی از سه بازمانده اردوگاه مرگ خلمنو.


تنها سه نفر، از جمله زنده یاد شیمعون سربرنیک که در سال 2006 در اسرائیل در گذشت موفق به نجات از این کشتار گاه شدند. وسایل جان باختگان در حین حفاری هایی که مدیریت این مکان در لهستان اجرا کرده بود یافته شد. قسمتی از اشیاء یافته شده که در آوریل 2001 به موزه ید و شم منتقل شدند، اینجا قرار دارند.
امانت دائمی، کلکسیون ید و شم.
با تشکر از دکتر لوچیا نوواک، مدیر موزه ایالتی کونین و خلمنو





تا زمان تصرف نازی ها، یهودیان حدود 800 سال در لهستان زندگی می کردند و تعداد تقریبی آنها 3.3 میلیون نفر بود – بیشتر از هر کشور اروپائی دیگر. درصد نسبی آنها در کل جمعیت کشور نیز بیشتر از هر کشور اروپائی دیگری بود – حدود ده درصد از کل جمعیت.
بعد از تصرف لهستان به دست آلمان و شوروی در سپتامبر 1939، اکثر یهودیانی که تعداد آنها حدود 1.8 میلیون نفر بود در مناطق اشغال شده به دست آلمان ها باقی مانده و در گتو ها زندانی شدند. در ژوئن 1941، بعد از هجوم آلمان به شوروی، آلمان ها بقیه یهودیان لهستان را نیز در گتوها زندانی نموده و پس از مدتی آنها را به بیگاری کشیده و یا به اردوگاه ها فرستادند.
در دسامبر 1941 یهودیان گتوی لودز در اردوگاه خلمنو (Chelmno) با کامیون های گاز قتل عام شدند، و در مارس 1942 قتل عام یهودیان لهستان در آشویتس نیز آغاز شد. پس از ترسیم سیاست برخورد با یهودیان در کنفرانس وانزه، آلمان ها در فاصله زمانی بین مارس و ژوئیه 1942، سه اردوگاه مرگ (معروف به اردوگاه های هایدریخ) در لهستان برپا نمودند که عبارت بودند از بلزتس (Belzec)، سوبیبور (Sobibór) و تربلینکا (Treblinka). این اردوگاه ها در نزدیکی ریل های قطار ساخته شدند و در آنها عملیات گزینش انجام نمی گرفت. فورا پس از رسیدن قطارهای حامل اخراجیان، قربانیان که شامل مردان، زنان و خردسالان بودند، مستقیما به سوی مرگ روانه میشدند.
در 22 ژوئیه 1942 – عصر یکی از روزه های مذهبی و مهم یهودیان، عملیات اخراج گسترده از گتو ورشو آغاز شد. این عملیات تا 21 سپتامبر به درازا کشید و طی آن 260,000 نفر به هدف قتل عام به اردوگاه مرگ تربلینکا فرستاده شدند. تا پایان 1943، حدود 1,700,000 یهودی در اردوگاه های بلزتس، سوبیبور و تربلینکا قتل عام شدند. اکثر آنها لهستانی بودند. از سپتامبر 1942 تا تابستان 1944، ده ها هزار یهودی در اردوگاه مایدانک (Majdanek) قتل عام شدند. اکثر آنها نیز از لهستان بودند.
در تابستان 1944، حدود 80،000 نفر از یهودیانی که در گتوی لودژ باقی مانده بودند، به اردوگاه های مرگ روانه شدند –اکثر آنها به آشویتس-بیرکناو و تعداد اندکی از آنان به اردوگاه مرگ خلمنو که مجددا و بدین منظور به کار افتاده بود فرستاه شدند. در خلمنو حدود 300,000 یهودی، اکثرا از لهستان، قتل عام شدند. عملیات قتل عام در آشویتس-بیرکناو و در خلمنو تا آزادی این اردوگاه ها به دست ارتش سرخ در ژانویه 1945 ادامه داشت.
در پایان جنگ، تنها حدود 380,000 نفراز یهودیان لهستان در خاک لهستان، شوروی و همچنین در اردوگاه ها در آلمان و اتریش جان سالم به در بردند.